Հազարմյակներ շարունակ հայերով բնակեցված Բաթմանում՝ Տիգրիս գետի ափին, հայտնաբերվել է 11.500-ամյա վաղեմության բնակավայր: Տեղեկացնում է Hurriyet-ը:

Պեղումների ղեկավար պրոֆեսորի ասիստենտ Մեվլութ Էլիուշուկի խոսքով 12 ճապոնացի հնագետներ նույնպես մասնակցել են պեղումներին: «Հետազոտությունները ցույց տվեցին, որ Հասանկեիֆ Բլուրը պատկանում է մ.թ.ա. 9-րդ հազարամյակին, որը կազմում է 11.500 տարի»,- ավելացրեց նա:

Էլիուշուկի խոսքով՝ հայտնաբերված տարածքում կան սյուների հետքեր, ինչպիսիք Պորտասարում են. «Բայց սյուները չեն պահպանվել մինչև մեր օրեր»:

Նա նշեց, որ բնակատեղիում կյանքը հազարավոր տարիներ շարունակվել է: «Ամենակարևոր յուրահատկությունը այս բլրի այն է, որ բնակությունն այնտեղ սկսվել է 11.500 տարի առաջ, բայց մարդիկ լքել են տարածքը հազարամյակներ ապրելուց հետո»,- ասաց ասիստենտը:

 Ճապոնիայի Ցուկուբա համալսարանի ակադեմիկ Յուտակա Միյակեի խոսքով՝ բնակատեղին վերաբերում է վաղ նեոլիթին, երբ տեղացիները զբաղվում էին որսորդությամբ և հավաքչությամբ:

«Նրանք հիմնականում որսում էին վայրի ոչխարներ: Բույսերից հայտնաբերվել են վայրի գետնանուշ, նուշ և մանրացված հատապտուղներ: Հետաքրքիր է, որ մենք չենք գտել հացահատիկի կամ ցորենի մնացորդներ:Այս վայրը եղել է բնակատեղի նախքան անասնապահության և այգեգործության տարածքի վերածվելը»,- ասաց Միյակին:

Համաձայն նրա՝ երկու շերտից է բաղկացած բլուրը. «Առաջին շերտում կլոր ճարտարապետությամբ տներն են: Նրանք փոս էին փորում և դրա մեջ պատեր շարում: Երկորդ շերտում նրանք սկսել են կառուցել ուղղանկյուն տներ: Սա վկայում է բնակատեղիում երկու փուլերի առկայությունը»: 

Միյակին ասաց, որ նրանք այդ տների տակ  հայտնաբերել են 120 դամբարան և մահացածի կողքին՝ նվերներ: Նվերների շարքում եղել է քարե գունդ, մարգարիտներ և ծովախեցիներ:

«Մենք թաղումների մեկ երրորդի ոսկորների վրա արձանագրել ենք երկու գույն՝ սև և կարմիր: Մահացածին թաղելուց հետո սպասել են, որ մարմինը քայքայվի: Երբ մարմինը քայքայվել է, ոսկորները ներկել են: Որոշ կմախքների վրա ոսկորների անատոմիական կառուցվածքը պահպանվել է, բայց ոսկորները քայքայվել են: Հետո այդ ոսկորները տեղափոխել են իրենց տեղերը»,- ասաց Միյակին:
Միյակին շեշտեց, որ բնակատեղին ունի նույն նշանակությունը, ինչ Պորտասարը:

Նա ասաց, որ մեծերի կողքին երեխաների կմախքներ ևս կան թաղված: «Մենք նաև գտել ենք կենդանիների ոսկորներ, որոնք մեր կարծիքով պատկանում են վայրի ոչխարների և այծերի: Նմանատիպ վեց դամբարան ենք հայտնաբերել»:
Բլուրում աշխատանքները կշարունակվեն մինչև դեկտեմբերի 15-ը:

Նշենք, որ Հայկական Տավրոսից հարավ՝ Հայոց Միջագետքում է գտնվում Բաթմանի նահանգը (Մեծ Հայք, Աղձնիք)։ Բնակչությունը կազմում է շուրջ 500 հազար հոգի, որի կեսն ապրում է նահանգի կենտրոն Բաթման քաղաքում։ Գերակշռում են քրդերը, ապրում են նաև հայեր ու ասորիներ։ Նահանգը բաժանվում է վեց շրջանների։ Հյուսիսում՝ Սասունն է։ Նահանգի հարավում՝ Տիգրիս գետի ափին է գտնվում Հասանկեյֆի շրջանը՝ նույնանուն կենտրոնով։ Այն վերջին տարիներին դարձել է Թուրքիայի զբոսաշրջության կենտրոներից մեկը։ Այստեղ դեռևս նկատելի են հայ մշակույթի հետքերը. միջնադարյան նշանավոր կամուրջի ավերակներ, բերդը՝ բազմաթիվ քարանձավներով, Տիգրիսի ափերին փռված վանքերի ու եկեղեցիների ավերակներ։